Một cuộc đời gắn bó với báo chí TP.HCM

 Dù gốc gác là người miền Nam, nhưng nhà báo Huỳnh Dũng Nhân lại lớn lên ở miền Bắc. Năm 1975, gia đình ông chuyển vào TP.HCM. Cũng từ mảnh đất này, hành trình làm báo của ông chính thức bắt đầu: từ tờ báo Tuổi Trẻ, Báo Lao Động, sau đó là trở thành Phó Chủ tịch Hội Nhà báo TP.HCM và Tổng Biên tập Tạp chí Nghề Báo.

Trong suốt 50 năm, "vua phóng sự" Huỳnh Dũng Nhân chứng kiến và góp phần vào sự phát triển của báo chí TP.HCM, đặc biệt từ thời kỳ đổi mới 1986, khi báo chí bước ra khỏi lối mòn tuyên truyền một chiều để hòa vào nhịp sống, hơi thở của xã hội.

“Thế mạnh của báo chí TP.HCM lúc đó là gắn với công cuộc đổi mới, gắn bó với thời sự và gắn với hơi thở của cuộc sống, gần gũi với người dân hơn. Báo chí của TP.HCM có phong cách viết những cái người bạn đọc cần, người dân cần chứ không phải viết cái mình muốn. Thế cho nên là bạn đọc đón nhận nó dễ dàng và hào hứng hơn.” ông nhấn mạnh.

Từ nhà báo đến đại biểu Hội đồng nhân dân

Một bước ngoặt bất ngờ, năm 1999 khi ông trở thành đại biểu HĐND TP.HCM nhiệm kỳ khóa VI từ 1999 đến 2004, đại diện cho khối trí thức cầm bút ở Quận 6.

“Tôi ứng cử không phải với tư cách nhà báo, mà là nhà văn” ông kể lại.

Và cũng không ai ngờ, người làm báo thầm lặng ấy lại trở thành một đại biểu tích cực: giám sát, chất vấn, đi thực tế, lắng nghe dân và biến những lời nói ấy thành hành động, thành bài viết.

Ban đầu, ông băn khoăn vì công việc làm báo tuy bận rộn nhưng đã quen thuộc và đơn giản hơn nhiều so với vai trò đại biểu. Tuy nhiên, được mọi người động viên rằng HĐND cần tiếng nói của nhà văn, nhà báo những người am hiểu nhiều lĩnh vực, gần gũi với người dân và có thể đóng góp ý kiến thiết thực nên ông đã đồng ý tham gia.

Trong vai trò đại biểu, Huỳnh Dũng Nhân từng mạnh dạn đề xuất chính sách mua thẻ bảo hiểm y tế cho người nghèo một đề xuất sau này được triển khai trong thực tế.

“Tôi nghĩ rằng vai trò của một người làm báo sẽ mạnh hơn nếu lại là một đại biểu HĐND được người dân bầu ra. Khi đó anh càng có ý thức hơn, càng có trách nhiệm hơn. Mình nói cái gì là được sàng lọc được thẩm định, được bạn đọc làm trọng tài. Đúng hay sai phải có trách nhiệm hơn.”

Hơn 40 năm làm báo giữa những chuyển động thời đại

Đi qua thời báo in, báo nói, báo hình, báo điện tử, Huỳnh Dũng Nhân là một chứng nhân sống động của những thay đổi chưa từng có trong nghề báo. Dù thừa nhận bản thân “chậm hơn” trong kỷ nguyên AI, ông không loay hoay, cũng không bi quan vì “Đứng yên là lạc hậu, là tụt lùi. Công nghệ là do con người tạo ra, thì con người cũng có thể làm chủ được nó.”

Theo nhà báo Huỳnh Dũng Nhân, từ máy ghi âm to như va-li tới chiếc điện thoại nhỏ xíu thu âm chất lượng cao, rõ ràng công nghệ bây giờ quá hiện đại, quá cần thiết và quá lợi ích. Nhưng cảm xúc, sự thật và sự dấn thân thì chỉ có nhà báo bằng xương bằng thịt mới làm được.

Nhà báo Huỳnh Dũng Nhân cũng nhấn mạnh vai trò quyết định vẫn là con người. Đó là tạo ra, kiểm soát và định hướng công nghệ.

“Vấn đề của chúng ta là vấn đề con người, con người tạo ra nó bây giờ con người sử dụng nó, con người vận hành nó, con người hưởng thụ nó. Chúng ta biết chọn lựa lựa một cách thông minh về thông tin. Còn nếu mà chúng ta làm nô lệ cho công nghệ, chúng ta sẽ bị nó ràng buộc, sẽ bị chi phối. Tác động theo chiều hướng nào đó có thể có lợi mặt này, nhưng sẽ không có lợi cho mặt khác.”

Báo chí khi tinh gọn thì phải mạnh hơn

Năm 2025 sẽ đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ của nền báo chí nước nhà, với mục tiêu sáp nhập và tinh gọn đội ngũ, hướng tới xây dựng một lực lượng làm báo vừa chuyên nghiệp, vững mạnh, vừa thiết thực hơn trong việc truyền tải thông tin, đáp ứng kịp thời những đổi thay của thời đại và sự phát triển của đất nước.

Trước thay đổi ấy, nhà báo Huỳnh Dũng Nhân cho rằng:“Báo chí đang đi vào thực chất của đời sống tuyên truyền và thông tin chứ không chỉ là làm báo mà tờ báo như một nghề để tồn tại. Báo chí phải hướng vào sự thay đổi thông tin của thời đại nói chung và của đất nước nói riêng.

Sáp nhập lại thì phải mạnh hơn chứ không để cho yếu hơn. Chúng ta chờ đợi điểm nhấn là từ năm nay với đột phá là từ lần kỷ niệm 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam".

Ông kỳ vọng rằng, trong tiến trình sáp nhập và tinh gọn theo chủ trương của Nhà nước, báo chí sẽ có thêm động lực đổi mới và sự kiện kỷ niệm 100 năm Báo chí Cách mạng sẽ là một điểm nhấn ý nghĩa, tiếp thêm niềm tin cho hành trình chuyển mình.

Một đời gắn bó, một đời cống hiến

Giờ đây khi đã nghỉ hưu, Huỳnh Dũng Nhân không chọn nghỉ ngơi. Mỗi dịp kỷ niệm 21/6 Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam ông lại có một món quà cụ thể gửi tặng nghề: khi là sách, khi là triển lãm, khi là buổi giao lưu.

Năm nay, kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam ông in sách “Phóng sự Việt Nam – Một chặng đường”, như một cẩm nang thực tế về thể loại báo chí mà ông theo đuổi suốt 40 năm đổi mới. Ông mong sách của mình đến được với các sinh viên báo chí, truyền thông và nhà báo trẻ như một lời nhắn gửi rằng báo chí không chỉ là viết tin, viết bài, mà còn là thái độ sống, là trách nhiệm xã hội.

Huỳnh Dũng Nhân luôn xác định mình là một nhà báo chuyên nghiệp, bên cạnh đó là người viết văn và chỉ là họa sĩ tay ngang. Vẽ tranh như một hình thức tận dụng thời gian nghỉ hưu, chiến thắng bệnh tật, sống có ích. “Người ta hay gọi tôi là họa sĩ. Tôi chỉ cười tôi vẽ tranh như một cách sống chậm sau bệnh tật, một cách tuyên bố rằng: dù là sữa hư, cũng phải thành sữa chua. Tức là sống sao cho có ích, dù trong hoàn cảnh nào.”

Ở tuổi 70, Huỳnh Dũng Nhân cho biết, mình không tiếc nuối điều gì về thời gian đã qua. Với ông, làm báo là một hành trình tận hiến, là để lại điều gì đó cho đời, cho nghề, cho bạn đọc.

Cuộc đời làm báo của nhà báo Huỳnh Dũng Nhân không chỉ là hành trình nghề nghiệp, mà là cách ông chọn để sống, sống với đam mê, sống có trách nhiệm, sống không ngừng cống hiến. Trong một thời đại mà báo chí đang tự hỏi mình là ai giữa dòng xoáy công nghệ, thì những người như ông chính là câu trả lời giản dị nhưng sâu sắc: báo chí là con người.